Συναισθηματική νοημοσύνη και καταναλωτισμός……..
Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε ως σκοπό την διασφάλιση της ειρήνης μέσω της δημιουργίας κοινών οικονομικών συμφερόντων μεταξύ της Γερμανίας και των λοιπών Ευρωπαϊκών Κρατών. Ο καταστροφικός 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος σε ανθρωπιστικό, κοινωνικό, οικονομικό και ιδεολογικό επίπεδο ώθησε διάφορους Ευρωπαίους διανοητές, (Ζαν Μονέ, Ρομπέρ Σουμάν, Κόνραντ Αντενάουερ κ.α.), προς αυτήν την κατεύθυνση. Πολλοί εξ αυτών κατάγονταν από την Γερμανία και από άλλες Βόρειες χώρες,(π.χ. Ολλανδία), την Ιταλία και την Γαλλία.
Η δημιουργία του νέου οικονομικού μοντέλου μετά τον πόλεμο χαρακτηρίστηκε από την υπερπαραγωγή και την υπερκατανάλωση αγαθών, την ανάπτυξη της βιομηχανικής παραγωγής και της πλήρους απασχόλησης. Επί της ουσίας οι σύγχρονες οικονομίες στηρίχτηκαν στην μαζική κατανάλωση προϊόντων και στην ανάγκη του ανθρώπου να τα αποκτήσει ώστε να ανταποκριθεί στα προβαλλόμενα πρότυπα ζωής και των «νέων αξιών».
Σαφώς και ο άνθρωπος θα πρέπει να αποζητά καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και οικονομικής αυτονομίας χωρίς όμως να παρεμβάλλονται ζητήματα ηθικής ή απληστίας. Επί της ουσίας η κυρίαρχη κοινωνική άποψη των τελευταίων δεκαετιών ήταν η εύκολη όσο το δυνατόν οικονομική ευμάρεια, ενώ η απόκτηση αγαθών από το άτομο ήταν συνώνυμη της καταξίωσης, του σεβασμού και της δύναμης που επεκτάθηκε σε όλα τα κοινωνικά στρώματα μέσω μιας αδιάκοπης αλληλεπίδρασης όπου «όλοι ήθελαν περισσότερα χρήματα».
Το μορφωτικό επίπεδο, οι ισορροπημένες κοινωνικές ευαισθησίες, η ανθρώπινη συνείδηση και εν γένει οι αξίες παραγκωνίζονταν και χαρακτηρίζονταν γραφικές και ουτοπικές. Οι μέχρι τώρα μετρήσεις του πολύτιμου IQ επικεντρώνονταν στην ανθρώπινη εξυπνάδα χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τον πολύτιμο ανθρώπινο συναισθηματικό πλούτο, που ενυπάρχει σε όλους μας ως ανθρώπινο φυσικό χαρακτηριστικό. Η σχετικά «νέα» επιστημονική παραδοχή κάνει λόγο για την ύπαρξη και της Συναισθηματικής Νοημοσύνης (EQ). Η «ανθρώπινη ευφυΐα» λοιπόν στην ολιστική της προσέγγιση ενσωματώνει και το συναίσθημα. Για πολλούς η απαρχή της θεωρίας της Συναισθηματικής Νοημοσύνης προέρχεται από τον ψυχολόγο Howard Gardner που το 1983 έκανε λόγο για την θεωρία της «Πολλαπλής Νοημοσύνης» ενώ ο Goleman λίγο αργότερα είχε αναλύσει την σημαντικότητα της χρήσης των συναισθημάτων που μπορούν να αποτελέσουν ένα πανίσχυρο όπλο .Οι βασικοί άξονες αυτής της θεωρίας ήταν :
Η διαχείριση και η ανάλυση των συναισθημάτων σου ώστε να μη επηρεάζεσαι αρνητικά
Να καταφέρνεις να ελέγξεις τον εαυτό σου
Να κατανοείς τα συναισθήματα των έτερων ανθρώπων ώστε να δημιουργείς ισορροπημένες & υγιείς σχέσεις
Στα παραπάνω δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο άνθρωπος ως κατεξοχήν κοινωνικό ων έχει την ανάγκη να γίνεται αποδεκτός, συμπαθής, σεβαστός και αγαπητός από τους συνανθρώπους του. Το λέμε αυτό γιατί τα σύγχρονα πρότυπα που αναλύσαμε παραπάνω είναι το κλειδί της ανθρώπινης «συναισθηματικής νέκρωσης». Αυτό που πραγματικά διεγείρει την ηθική μου και την αντίληψη μου είναι ότι η αναφορά στην συναισθηματική νοημοσύνη που κερδίζει έδαφος και στον χώρο της εκπαίδευσης είναι ότι ταυτίζεται με το απλούστατο και ουσιώδες αρχαιοελληνικό «γνῶθι σεαυτόν» που εμπεριέχει στην ανάλυση του τις αρχές των θεωριών του Gardner και Goleman. Η θεωρία της λεγόμενης «συναισθηματικής νοημοσύνης» προϋπήρχε από την αρχαιότητα και θα πρέπει να αναφέρεται συλλήβδην, χωρίς να θέλουμε να υποβαθμίσουμε το τεράστιο έργο των δύο εξαιρετικών επιστημόνων.
Η συναισθηματική νοημοσύνη πρέπει επιτέλους να αναπτυχθεί στον σύγχρονο άνθρωπο, ας βρούμε λοιπόν χρόνο να αναλύσουμε τους εαυτούς μας και τις πράξεις μας, γιατί όπως αναλύσαμε σε προηγούμενα άρθρα μας «πρέπει να ξέρουμε τους στόχους μας και τι αποζητάμε από το μέλλον μας» και «συλλογικά να αναλάβουμε τις ευθύνες μας»……..
Έρευνα-Συγγραφή : Αικατερίνη Κιουλμπαξιώτη
