«Εν Ονόματι του Χρόνου» από τον ”Ηνίοχο”

Σε μία περίοδο αλλοπρόσαλλη που έχει αποφασίσει να επαληθεύσει τα όσα κατά καιρούς ¨προφήτευσε¨ ο Οδυσσέας Ελύτης στις συνεντεύξεις του και στηλίτευσε ο Μάνος Χατζιδάκις, στις 19 Μαρτίου 2015 δύο μήνες πριν δηλαδή, έγινε η παρουσίαση του νέου συμπαγούς δίσκου, του νέου ηχογραφήματος, του νέου CD, επί το ελληνικότερον, της Πηγής Λυκούδη σε στίχους του Φίλιππου Γράψα με τίτλο «Εν ονόματι του χρόνου». Αρωγός και συνεργάτης στην ενορχήστρωση ο Βαγγέλης Φάμπας στο στούντιο του οποίου έγινε και η ηχογράφηση.

Για την επιλογή των ερμηνευτών των δεκατριών ξεχωριστών τραγουδιών του δίσκου η συνθέτρια δεν έλαβε καθόλου υπόψη αν τους αποδέχονται οι μικροί καίσαρες των ΜΜΕ και οι ακροαματικότητες που κυνηγούν όσο και αν αυτό δυσκολεύει το ταξίδι του δίσκου. Η επιλογή τους έγινε με κριτήριο την ευαισθησία και επαγγελματισμό τους. Τα τραγούδια λοιπόν ερμηνεύουν με διακριτή ευαισθησία έξη ερμηνευτές που έχουν ανοίξει το δικό τους δρόμο με την σταθερή, ακούραστη και τίμια περπατησιά τους στο χώρο του Ελληνικού τραγουδιού. Αλφαβητικά λοιπόν, όπως τονίστηκε με έμφαση από όλους τους ομιλητές την βραδιά εκείνη, τα ονόματά τους είναι: Ρίτα Αντωνοπούλου, Γεωργία Βεληβασάκη, Νίκος Καρακαλπάκης, Σπύρος Κλείσσας, Ανδρέας Σμυρνάκης και η Μόρφω Τσαϊρέλη.
Στην ποιότητα όλων των συντελεστών του CD, της συνθέτριας, του στιχουργού, των ερμηνευτών αναφέρθηκαν οι έμπειροι περί την ελληνική μουσικοί ομιλητές Γιάννης Κακουλίδης, Νότης Μαυρουδής, Γιώργος Μονεμβασίτης και ο δημοσιογράφος Γιώργος Σκίντσας. Την βραδιά αυτή τίμησε επίσης τους συντελεστές του δίσκου με την παρουσία του ο Μάνος Ελευθερίου.

Όλοι πράγματι ανέφεραν με επίταση ότι είναι δεδομένη η αξία του ηχογραφήματος και οι λόγοι θα φανούν παρακάτω, όμως δεν αναφέρθηκαν στο γεγονός ότι με τούτο το δίσκο, το CD τέλος πάντων, η δημιουργός του, έδειξε πως έχει το προτέρημα να μη φοβάται το τέρας, έτσι όπως το περιέγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις στα Σχόλια του Τρίτου τον Ιούλιο του ’78. Πράγματι από τότε δεν έχει αλλάξει τίποτε. Το μόνο που άλλαξε – μειώθηκε είναι το…κατά κεφαλήν πνευματικό μας εισόδημα και μεγάλωσαν οι παρωπίδες, αυτές που επιτρέπουν να δεις μόνον το κέρδος. Διαύγεια και ευρύτητα κριτικής σκέψεις έχουν αποδημήσει.

Εύστοχα λοιπόν η συνθέτρια, μία από τις ελάχιστες … θηλυκές παρουσίες στο χώρο, διάλεξε τον τίτλο του ένατου τραγουδιού για να παρουσιάσει το δημιούργημά της στο κοινό και τον αδέκαστο κριτή τον Χρόνο.
Όπως όλοι οι δημιουργοί αναφέρονται στην παράδοση και τον επηρεασμό τους από αυτή, έτσι και εκείνη ακολουθώντας την παράδοση των μεγάλων δημιουργών του έντεχνου λαϊκού μας τραγουδιού, όπως για παράδειγμα ο Κουγιουμτζής, ακολουθώντας τη δική της μουσική γραμμή, δημιουργώντας τα δικά της μουσικά ευρήματα, έδωσε μια ξεχωριστή δυνατότητα μελωδικής ακρόασης κόντρα στα ακούσματα των… «πειραγμένων» τραγουδιών που κατακλύζουν τις play list των ραδιοφωνικών σταθμών υπογραμμίζοντας έμπρακτα την αντίθεσή της στις όποιες …παραποιήσεις αλλοιώνουν την αρχική μουσική ιδέα και δομή των τραγουδιών προγενέστερων δημιουργών.

Δεκατρία έντεχνα λαϊκά ερωτικά τραγούδια ζητούν να βρουν τη θέση τους στις προτιμήσεις των ακροατών με την πεποίθηση ότι μπορούν να αντέξουν στο χρόνο όπως τα καλά τραγούδια που η ποιότητά του εξαφανίζει την ηλικία τους.

«Σε εποχές που η λαϊκή μουσική περνά τα χίλια μύρια όσα, τόνισε ο δημοσιογράφος Γιώργος Σκίντσας, σε μία εποχή όπου το γρήγορο, το εύκολο και το προσιτό, η λέξη προσιτό εντός εισαγωγικών, έχει κατακλείσει τη δισκογραφία, ο Φίλιππος Γράψας υπογράφει 13 ερωτικά, μεστά με μια σκληρή ρομαντική ματιά, τραγούδια. Καταφέρνει με τις λέξεις που χρησιμοποιεί και το νοήματα που καταθέτει να μιλά σύγχρονα πατώντας φυσικά πάνω στο βαρύ παρελθόν του.
Η Πηγή Λυκούδη προσέγγισε τους στίχους, όχι μόνο με σεβασμό, αλλά με άποψη. Με συνθετική άποψη με μελωδίες που φαίνεται ότι βγήκαν από την καρδιά της παραδίδοντας έτσι στο κοινό ένα δίσκο όχι μόνο με παρόν αλλά και μέλλον.

… «Την Πηγή την γνώρισα σήμερα προσωπικώς» είπε μεταξύ άλλων ο Γιάννης Κακουλίδης, ο άνθρωπος που εκτός των άλλων έχει γράψει στίχους για περισσότερα από πεντακόσια επιτυχημένα τραγούδια. «Ακούγοντας το συγκεκριμένο ηχογράφημα ανακάλυψα και τη δύναμή της», και συνεχίζει «Άκουσα πολλές φορές τον δίσκο «Εν ονόματι του χρόνου» για να μπορέσω να αντιληφθώ την αξία και το μέγεθος της πρότασης της. Και το έκανα αυτό γιατί ο έρωτας δεν ήταν κεραυνοβόλος.
…Υπάρχει πράγματι ένα μεγάλο τραγούδι στο δίσκο, στο ηχογράφημα. Το «Φυσάει Βαρδάρης κόντρα μπάσσο» είναι κυριολεκτικώς μεγάλο τραγούδι Είναι τόσο περίτεχνο το συγκεκριμένο τραγούδι και από πλευράς ποιητικής και από πλευράς μουσικής, είναι τέτοιος ο ρυθμός του και η παρόρμηση που δημιουργεί στον ακροατή να σηκωθεί και να εκφραστεί πάνω σ’ αυτό, και η έκφραση μπορεί να είναι χορός, μπορεί να ’ναι ένα δάκρυ, μπορεί να ’ναι ένα ξεφύσημα, να ’ναι ένα αμάν.
Το τραγούδι αυτό είναι κάτι σαν κομποσκοίνι για προσευχή στη θεά της μελωδίας και της ποίησης και νομίζω ότι θα χαρακτηρίσει ιστορικά τον συγκεκριμένο δίσκο, το συγκεκριμένο ηχογράφημα. Είναι μεγάλο τραγούδι και επιμένω σ’ αυτό, αλλά είναι τόσο μεγάλο που σκεπάζει και τα υπόλοιπα έξοχα δημιουργήματα, μουσικά δημιουργήματα, της Πηγής».

«Η Πηγή Λυκούδη στα μουσικά της πονήματα, καταπιάνεται με μία ευγένεια, με μία αγάπη, με μία αφοσίωση. τόνισε ο Γιώργος Μονεμβασίτης και συνέχισε Η αγάπη της για το λόγο είναι δεδομένη, κυρίως για τον ποιητικό και αυτή η αγάπη καθοδηγεί εκ του ασφαλούς τη μουσική της σκέψη. Προσαρμόζει τις μουσικές της στην αισθητική του λόγου με άνεση αλλά και με ειλικρίνεια. Οι ακροαματικές μου εμπειρίες πονημάτων της Πηγής Λυκούδη, και έχει συνθέσει έργα τελείως διαφορετικού ήθους να ξέρετε, καταδεικνύουν ότι διαφορετικά έχει αντιμετωπίσει την ποίηση του Ρίτσου, διαφορετικά έχει αντιμετωπίσει την ποίηση του του Βρεττάκου, διαφορετικά έχει αντιμετωπίσει την ποίηση του Paul Celan, διαφορετικά έχει αντιμετωπίσει την ποίηση του του Γιωσέφ Ελιγιά. Η μουσική φαρέτρα της άλλωστε έχει πολλά πολλά εφόδια, πολλά βέλη τα οποία της δείχνουν και πηγαίνουν κατευθείαν στο στόχο.
Για τα δεκατρία της αυτά τραγούδια στηρίζεται σε δοκιμασμένες μουσικές μορφές τις οποίες επαναπροσδιορίζει με σεβασμό χωρίς να προσπαθεί να τις μπολιάσει με ανούσια πειραματικά ηχητικά μοτίβα.
Αν τα προσεγγίσουμε ρυθμικά αποτελούν ένα ψηφιδωτό ελληνικών λαϊκών ρυθμών. Βρίσκουμε ζεϊμπέκικο, χασάπικο αλλά και αφομοιωμένων στην ελληνική μουσική πραγματικότητα ρυθμών, έχω ανακαλύψει ακόμη και ίχνη τάγκο μέσα σε αυτό, και ίχνη χορευτικού μπλουζ, που όλα αυτά δημιουργούν ένα ψηφιδωτό το οποίο μας δείχνει και μία ποικιλία η οποία είναι ευεργετική για τον ακροατή γιατί δεν τον κουράζει.

Στο φιλόξενο κατάμεστο χώρο της Galerie δημιουργών που έγινε η παρουσίαση ακούστηκαν στη συνέχεια τραγούδια του δίσκου από τους ερμηνευτές τους. Η αξία των μελωδιών και των στίχων αναδείχθηκε ακόμη περισσότερο από τον λιτό σε αριθμό οργάνων που τους συνόδεψαν και υπογράμμισαν τις ερμηνείες τους.

Αν κρίνουμε από την ένταση ζήτησης του CD από τους παρευρισκόμενους εύκολα συμπεραίνουμε ότι η επιτυχία της παρουσίασης συνεχίστηκε και μετά το τέλος της.

Περιμένουμε και μία επόμενη τέτοια προσφορά αγαπητή Πηγή είπε ένα από τους ομιλητές.
Ας το ευχηθούμε και ας το περιμένουμε.

18 Μαΐου 2015
HΝΙΟΧΟΣ
για το ΗΧΟΔΙΑΣΤΑΣΙΣ Magazine.