«Η Ηθική σήμερα»
Η ηθική ως έννοια αλλά και ως περιεχόμενο αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο της αρχαίας Ελληνικής σκέψης και φιλοσοφίας και όχι μόνο, καθώς την συναντάμε με διαφοροποιήσεις στην θρησκεία, τον πολιτισμό και στην ίδια την ανθρώπινη φύση. Η λέξη ήθος προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη «έθος» που σήμαινε συνήθεια καθώς σύμφωνα με την Αριστοτελική ανάλυση της αρετής η συνήθεια του να κάνουμε ηθικές πράξεις μας οδηγεί στον δρόμο της αλήθειας και της ηθικής ολοκλήρωσης.
Οι περισσότεροι εξ ημών ωστόσο την ηθική την αντιλαμβανόμαστε ως κάτι θεωρητικό που άπτεται στην φιλοσοφία στερούμενη την πρακτική διάσταση της ανθρώπινης ζωής και ύπαρξης. Η άποψη αυτή κρίνεται λανθασμένη κατά την προσωπική μου άποψη καθώς η σκέψη και η θεωρητική ανάλυση προηγείται των πράξεων μας ακουσίως. Ο τρόπος με τον οποίο θα σκεφτούμε και θα αναλύσουμε ένα γεγονός , ο τρόπος υλοποίησης του όπως και τα αποτελέσματα της πράξης μας είναι αυτά που θα ορίσουν την ηθική ή την ανηθικότητα των δραστηριοτήτων μας, χωρίς σε αυτήν την ανάλυση να συμπεριλαμβάνεται η έννοια του λάθους που επίσης περικλείεται στην ανθρώπινη φύση.
Λόγω της αδυναμίας μας να αντιληφθούμε το περιεχόμενο της ηθικής έχουμε διαχωρίσει την ανάλυση της σε τομείς που συνοδεύονται από τμηματικές θεωρήσεις της ηθικής και όχι ως ολότητα, όπως την : την Κυβερνητική ηθική (!), την Επιχειρηματική ηθική , την Ωφελιμιστική ηθική(!), την Φεμινιστική ηθική θεωρία κλπ. Η θεώρηση της ηθικής αν και μοιάζει ανούσιο να την συζητάμε σε αυτήν την χρονική, κοινωνική και οικονομική συγκυρία είναι το κλειδί που μπορεί να ανοίξει την πόρτα της βαθιάς συνειδητοποίησης των πράξεων μας αλλά και των ανθρώπων που διαλεγόμαστε ή ακολουθούμε. Οι παραπάνω αναλύσεις της ηθικής είναι σαφώς χρήσιμες και πολύτιμες αλλά δεν αρκούν για να χαραχτούν στην συνείδηση μας ώστε εν συνεχεία να αποτελέσουν κομμάτι της σύγχρονης κοινωνίας.
Η ηθική δυστυχώς αντί να ενώνει την τις ανθρώπινες κοινωνικές δομές ως το απαράβατον και αντικειμενικόν, έχει καταφέρει να χωρίζει και να δημιουργεί εντάσεις που μόνον χρήσιμες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί κάποιοι άνθρωποι δεν μπορούν να διαχειριστούν την αλήθεια, είτε γιατί δεν τους εξυπηρετεί ή ακόμα δεν την αντιλαμβάνονται (αν και μικρό ποσοστό κατά την άποψη μου). Αυτός είναι ο λόγος που δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας ακόμα και για τα πιο αυτονόητα όπως είναι για παράδειγμα η κατανόηση της «έννοιας του δικαίου».
Η ηθική διάσταση των πράξεων μας όπως είπαμε θα πρέπει να έχει και τα ανάλογα αποτελέσματα καθώς πολλές πράξεις αλληλεγγύης ή βοήθειας, αν και ηθικές, μπορεί να έχουν αρνητικές προεκτάσεις. Το άτομο μέσα από την βαθιά εσωτερική γνώση και χωρίς παρωπίδες θα πρέπει να αντιμετωπίζει, να διαχειρίζεται και να συνθέτει όλες τις γνώσεις και τις εμπειρίες που διαθέτει. Για να το θέσουμε πιο απλά θα πρέπει να εξετάζει μακριά από την υποκειμενικότητα αλλά με κριτική σκέψη κρίνοντας πρωτίστως τις δικές του πράξεις αντιμετωπίζοντας τις και χαρακτηρίζοντας τις όπως ακριβώς είναι.
Το ζήτημα της ηθικής σήμερα αλλά και διαχρονικά εντοπίζεται στην ανακολουθία θεωρίας και πράξης με γνώμονα την λογική και την κοινωνική παιδεία. Για να ζητάμε ηθική και αξιοπρέπεια θα πρέπει να τις έχουμε πραγματώσει στον εαυτό μας, στην οικογένεια μας αλλά και στον ευρύτερο κοινωνικό μας κύκλο. Οι πρώτοι υπαίτιοι της ανηθικότητας είμαστε όλοι μας και θα πρέπει να το αντιληφθούμε και να το αντιμετωπίσουμε για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε.
Έρευνα –Συγγραφή : Αικατερίνη Κιουλμπαξιώτη
