Η Γεωργία Βεληβασάκη χαρακτηρίζεται ως μία από τις πιο ποιοτικές και εναλλακτικές φωνές στο εγχώριο μουσικό στερέωμα, ενώ συγχρόνως επιδίδεται με μεγάλη επιτυχία και στην στιχουργική. Επ’ ευκαιρία της συμμετοχής της στην Alexander Rock Opera, που ανεβαίνει από 29 έως 31 Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, αλλά και της πρόσφατης συνεργασίας της με την Πηγή Λυκούδη, αποφασίσαμε να της προτείνουμε μια συνέντευξη εφ όλης της ύλης. Εκείνη, παρά τον φόρτο εργασίας της, αποδέχθηκε την πρόταση απαντώντας με προθυμία σε ερωτήματα που αφορούν στην καριέρα, τα σχέδια και τις προτιμήσεις της αλλά και τον γενικότερο τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται το έργο της και την επικαιρότητα.
Από τον Πάνο Τσέλλο,
1. Δεδομένης της κρίσης που σήμερα διανύουμε μου έκανε εντύπωση πως εν έτει 1996 είχατε δηλώσει πως «η δεκαετία του ’90 είναι η χειρότερη δεκαετία» όταν στα μάτια των περισσοτέρων εκείνα τα χρόνια συμβόλιζαν την ανάπτυξη και την ευημερία. Τι δεν σας άρεσε στα 90s; Ή αλλιώς, τι σας έκανε τότε να είστε τόσο διορατική;
Πράγματι, από τότε έβλεπα όλη αυτήν την καταναλωτική ορμή του κόσμου να σαρώνει τα πάντα, καλωσορίζοντας, μάλιστα, ως ευλογία τις σειρήνες του δανεισμού, έβλεπα την υποκρισία που συνόδευε αυτό το κύμα, το δόλο, την έκπτωση στις αξίες, το ψέμα. Θα μπορούσε κάποιος να μου αντιτάξει ότι, έτσι όπως έχουν έρθει τα πράγματα, τώρα είναι η χειρότερη εποχή που βιώνουμε ως κοινωνία κι όχι το ’90. Δεν καταλαβαίνω, όμως πώς ένα αποτέλεσμα μπορεί να είναι χειρότερο από το αίτιό του. Όπως και να έχει, η σημερινή κατάσταση ίσως να είναι κι ένα γερό ταρακούνημα συνειδήσεων, ώστε να αναζητήσουμε περισσότερη αλήθεια στη ζωή μας.
2. Είστε τραγουδίστρια και στιχουργός… Ποια δραστηριότητα θεωρείτε πιο δημιουργική και ποια θεωρείτε πως σας γεμίζει περισσότερο;
«Δημιουργική» είναι η δραστηριότητα κατά την οποία υλοποιείς, «γειώνεις», δηλαδή, υλικό από το φαντασιακό ή πνευματικό κόσμο στο εδώ και στο τώρα. Αυτό ανέκαθεν μου έβγαινε με τη γραφή, είτε στίχων, είτε ποιημάτων, είτε παραμυθιών. Το τραγούδι έχει το στοιχείο της επικοινωνίας, εμπεριέχει τη μέθεξη, τη σύνδεση όχι μόνο με τους άλλους, αλλά και με τον εαυτό σου. Δεν θα μπορούσα να βάλω σε μια κλίμακα προτεραιοτήτων αυτές μου τις δραστηριότητες. Είναι οι τρόποι μου να μετουσιώνω και να εκφράζομαι.
3. Διαβάζοντας κανείς τους στίχους σας διαπιστώνει υπαρξιακούς προβληματισμούς, μελαγχολία, μοναξιά, άγχος, ίσως και μια λανθάνουσα απαισιοδοξία. Ποια τα ερεθίσματα που σας οδηγούν στο να γράφετε στίχους;
Οι στιγμές της χαράς είναι καθαρές, δεν χρειάζονται ανάλυση. Απλά τις βιώνεις. Η αισιοδοξία, άλλωστε, είναι εγγενές χαρακτηριστικό της φύσης, είναι εκείνο το στοιχείο που κάνει τα λουλούδια να ανθίζουν ανάμεσα στο μπετόν, ένα καμένο δάσος να αναγεννιέται. Ο νους μας είναι που, εντέλει, μας τυραννά. Και η συνειδητοποίηση περνά υποχρεωτικά από το δρόμο της θλίψης.
Μια εικόνα, κάτι που συμβαίνει πολύ μακριά ή πολύ κοντά, μια ιδέα που αναδύεται ξαφνικά, μια είδηση, ένα όνειρο, μπορεί να αποτελέσουν την αφορμή για ένα ξεδίπλωμα στον κόσμο της γραφής. Το αποτύπωμα, από τη στιγμή που θα προκύψει, λειτουργεί ήδη λυτρωτικά για τον γράφοντα, αφού απομακρύνεται από το βίωμα, το μετατρέπει σε ύλη και για σκέψου να γίνει και τραγούδι…
4. Έχετε τραγουδήσει σχεδόν τα πάντα. Λαϊκά, ρεμπέτικα, παραδοσιακά, έντεχνα, κλασικά ελλήνων συνθετών, αλλά και ethnic μουσική… Τι σας ευχαριστεί περισσότερο να ερμηνεύετε πάνω στην σκηνή; Και ποιο είδος νομίζετε πως ταιριάζει περισσότερο στις φωνητικές σας χορδές;
Στο ξεκίνημά μου, πράγματι, είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με σπουδαίους καλλιτέχνες από τον λαϊκό και έντεχνο χώρο, να γνωρίσω το παραδοσιακό και ρεμπέτικο τραγούδι, να τραγουδήσω σε ροκ σκηνές, αλλά και σε ιστορικούς μουσικούς χώρους, κι όλα αυτά ήταν για μένα μια μεγάλη σπουδή. Η μουσική, όμως, είναι ένα πεδίο ατελείωτο. Από τόπο σε τόπο, από λαό σε λαό, από εποχή σε εποχή η μουσική έκφραση αλλάζει κι αυτός είναι ο τρόπος της να παραμένει ζωντανή. Η ίδια η γλώσσα, εξάλλου, εμπεριέχει μουσικότητα που απαιτεί άλλη τοποθέτηση και καταλήγει σε άλλα ηχοχρώματα. Αποφάσισα, λοιπόν, να αναζητήσω το δικό μου προσωπικό δρόμο χωρίς στεγανά, κρατώντας εκείνο που με εξέφραζε περισσότερο. Αγαπώ να τραγουδάω ριζίτικα τραγούδια, αλλά και πορτογαλικά fado, να συνδέω τραγούδια από άλλους καιρούς κι άλλες χώρες. Ομολογώ, βέβαια, την προτίμησή μου στα ηχοχρώματα της Μεσογείου, αλλά είμαι έτοιμη να δοκιμάσω να τραγουδήσω κάτι καινούριο, εφόσον αυτό μου κινήσει το ενδιαφέρον. Στο κάτω-κάτω η φωνή δεν είναι παρά ένα όργανο του οποίου η χρήση εξαρτάται από τον «ιδιοκτήτη» του.
5. Έχετε δηλώσει μετ’ επιτάσεως πως δεν σας ενδιαφέρει να κάνετε σουξέ. Αλήθεια, γιατί; Και ποιοι οι στόχοι που επιθυμείτε να επιτύχετε μέσα από την καριέρα σας στον χώρο της μουσικής;
Μου αρέσει αυτό το «μετ’ επιτάσεως» και το λέω χαμογελαστά. Η αλήθεια είναι ότι δεν με ενδιαφέρει το σουξέ ως αυτοσκοπός. Δεν θα τραγουδήσω, δηλαδή, κάτι, μόνο και μόνο επειδή κάποιος καλός «έμπορος» θα με διαβεβαιώσει ότι αυτό είναι το διαβατήριό μου για την επιτυχία. Σαν καλλιτέχνης, όμως, οπωσδήποτε συγκινούμαι όταν ένα τραγούδι που έχω πει, φτάνει στα χείλη των άλλων. Αυτός είναι άλλωστε ο σκοπός της μουσικής. Να φτιάχνει γέφυρες. Να οδηγεί στη μέθεξη. Να ενώνει.
6. Τον Δεκέμβριο που μας πέρασε, έλαβε χώρα στα στούντιο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας συναυλία που είχε ως θέμα μελοποιήσεις ποιημάτων Ελλήνων ποιητών από την Πηγή Λυκούδη. Ποιες οι εντυπώσεις σας από τη συνεργασία σας με την κ. Λυκούδη;
Είχα την ευτυχία να τη γνωρίσω πριν λίγους μήνες και στην πραγματικότητα, να «διαλέξει» εκείνη τη φωνή μου για τα τραγούδια της. Θεωρώ την Πηγή Λυκούδη μια συνθέτρια με μεγάλη μουσική ευαισθησία, που σέβεται και αναδεικνύει το λόγο, κι αυτό, άλλωστε, είναι περισσότερο από φανερό στα ποιήματα που έχει μελοποιήσει. Η συναυλία στα στούντιο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας ήταν για μένα από τις πιο ωραίες μουσικές συνευρέσεις των τελευταίων χρόνων κι απ’ ό,τι γνωρίζω σύντομα θα μεταδοθεί και από την κρατική τηλεόραση. Καλλιτέχνες σαν την Πηγή είναι ελπίδα για την πολιτισμική αναγέννηση της χώρας μας και ειδικά σε τέτοιους καιρούς.
7. Από τις 29 έως τις 31 Μαρτίου θα συμμετάσχετε στην Alexander Rock Opera που θα ανέβει στο Μέγαρο Μουσικής Θες/νίκης. Μιλήστε μας για την παράσταση, για τον ρόλο που ενσαρκώνετε και τους συντελεστές με τους οποίους συνεργάζεσθε.
Η Alexander Rock Opera είναι ένα έργο σε μουσική του, επί χρόνια συνεργάτη μου, Κώστα Αθυρίδη και λιμπρέτο της Penny Turner. Στις παραστάσεις συμμετέχουν επί σκηνής 44 τραγουδιστές/ηθοποιοί/χορευτές, μεταξύ των οποίων η Ρούλα Μανισσάνου, η Χαρίκλεια Χατζησαββίδου, ο Δημήτρης Τικτόπουλος, η Εύη Σιαμαντά κ.α. και 14 μουσικοί, ενώ σκηνοθετεί ο ίδιος ο Κώστας Αθυρίδης, σκηνογραφεί ο Απόστολος Βέττας και χορογραφεί η Άσπα Φούτση. Προσωπικά έχω το ρόλο της Κλειούς, μούσα της ιστορίας, η οποία ανοίγει το έργο μιλώντας για τον αγαπημένο της ήρωα, τον Αλέξανδρο, παραβρίσκεται σε όλες του τις μεγάλες στιγμές και στο τέλος θρηνεί για το χαμό του. Το να συμμετέχω σε μια τόσο μεγάλη μουσικοθεατρική παράσταση είναι για μένα μια μοναδική κι ανεπανάληπτη εμπειρία. Πέρα από αυτό, θεωρώ τον εαυτό μου κομμάτι του έργου, καθώς στο βιβλίο/2cd που κυκλοφορεί, έχω κάνει την απόδοση από την αγγλική στην ελληνική γλώσσα, ενώ για τις παραστάσεις επιμελήθηκα προσωπικά τους υπέρτιτλους.
8. Ο Μέγας Αλέξανδρος αποτελεί μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Γι’ άλλους αποτελεί έναν μεγάλο στρατηγό που κατάφερε να εκπολιτίσει τους «Βαρβάρους» καθιστώντας την Ελλάδα μεγάλη και ισχυρή δύναμη και για κάποιους άλλους έναν φιλοπόλεμο και φιλόδοξο ιμπεριαλιστή που προέβη σε ειδεχθή εγκλήματα προελαύνοντας στην Ανατολή. Για εσάς τι ήταν και τι συμβολίζει ο Μέγας Αλέξανδρος;
Σίγουρα ήταν μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και στοιχεία από αυτά που αναφέρετε υπάρχουν στο έργο. Δεν ενδιέφερε, όμως, τους δημιουργούς να παρουσιάσουν ένα ιστορικό έργο με αναφορές στην ακολουθία των μαχών και στις νίκες του Αλεξάνδρου, αλλά μάλλον η ίδια η προσωπικότητά του, η σχέση του με τους γονείς του, τους φίλους του, το στρατό του, τη ζωή, το θάνατο, αναδεικνύοντας, εντέλει, την τραγικότητα της ανθρώπινης φύσης.”Εκείνο στο οποίο εστιάζουμε είναι το πώς ένας δεκαοχτάχρονος “την είδε” να κατακτήσει τον κόσμο και να το κάνει. Ποιο ήταν το ψυχικό του υπόβαθρο; Δεν είναι τυχαίο ότι το έργο ξεκινά με τα Καβίρεια Μυστήρια όπου συνελήφθη. Η μητέρα του ήταν μάγισσα και πίστευε ότι γέννησε το γιο του θεού, ο πατέρας του ο πιο ισχυρός βασιλιάς της εποχής που είχε όραμα να ενώσει την Ελλάδα. Η μοίρα αυτού του ανθρώπου ήταν εκείνο που μας κίνησε το ενδιαφέρον κι αυτό παρουσιάζουμε στο έργο, χωρίς καθόλου να ωραιοποιούμε.”
9. Δεδομένης της επιτυχίας που ήδη έχει η παράσταση της Alexander Rock Opera μελετάτε το ενδεχόμενο να την παρουσιάσετε και στο αθηναϊκό κοινό;
Οπωσδήποτε είναι μέσα στα πλάνα μας για την ερχόμενη θεατρική σεζόν.
10. Τι κάνετε αυτήν την περίοδο από live εμφανίσεις; Τι σχεδιάζετε για το μέλλον;
Συνεργάζομαι με μια μουσική ομάδα που έχω δημιουργήσει, τους Gaia+, όπου αυτή τη στιγμή συμμετέχουν ο Λευτέρης Ανδριώτης στην κρητική λύρα, η Αρετή Κοκκίνου στην κιθάρα, η Έλσα Παπέλη στο τσέλο, ο Ανδρέας Ανδρικόπουλος στο cajon, αλλά και ο κιθαριστής Ανδρέας Ζιάκας. Παρουσιάζουμε σε μουσικές σκηνές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης μια μουσική παράσταση με τίτλο «Κράτησέ μου ένα χαμόγελο…» με τραγούδια από την Κρήτη ως την Αργεντινή κι από τον Παπαϊωάννου ως τις δικές μας μουσικές δημιουργίες. Έχουμε, εν τω μεταξύ, ήδη αρχίσει να ηχογραφούμε για μια καινούρια δισκογραφική δουλειά που θα συμπεριλαμβάνει παλιά διασκευασμένα, αλλά και καινούρια τραγούδια. Παράλληλα, σχεδιάζουμε το ανέβασμα του μουσικοθεατρικού παραμυθιού «Το Μικρό Μυστικό της Ζωής» σε κείμενα/τραγούδια δικά μου και μουσική του Κώστα Αθυρίδη για τον επόμενο χειμώνα και, επίσης, έχω την τιμή και τη χαρά να συμμετέχω με τρία τραγούδια στη δισκογραφική δουλειά που ετοιμάζει αυτήν την εποχή η εξαιρετική Πηγή Λυκούδη.
11. Υπάρχει κάτι για το οποίο έχετε μετανιώσει στην μέχρι τώρα πορεία σας στο μουσικό στερέωμα; Επιλογές που έγιναν και μάλλον θα έπρεπε να αποφευχθούν ή ευκαιρίες που αφήσατε να περάσουν ανεκμετάλλευτες…;
Πολύ ωραία ερώτηση. Φυσικά έχω κάνει λάθη κι ίσως έχω αφήσει «ανεκμετάλλευτες ευκαιρίες», όμως δεδομένου ότι δεν λειτουργώ βάση σχεδιασμού δεν υπάρχει κάτι για το οποίο πραγματικά να μετανιώνω. Οι επιλογές μου είναι αυτές που με έχουν φέρει ως εδώ, έχοντας κάτι χάσει ή κάτι κερδίσει, οπωσδήποτε. Δεν μπορείς να αλλάξεις αυτό που έχει γίνει, μπορείς όμως να αλλάξεις αυτό που έρχεται. Κι αν μια λάθος μου επιλογή με έχει οδηγήσει σε μια σωστή απόφαση θα πρέπει να ευχαριστώ γι’ αυτό, έτσι δεν είναι; Το θέμα είναι να μεγαλώνουμε ωραία και να αναθεωρούμε, κατανοώντας, όχι μόνο τους άλλους, αλλά και τον εαυτό μας όταν κάνει τα λάθη του. Μόνο έτσι, εντέλει, μαθαίνουμε…